Jasaw huqıqı -hár bir insannıń tábiy huqıqı bolıp, bul hukuq nızam menen qáwipsizlik etiledi. Jasaw huqıqı konstituciyalıq norma retinde hár bir insannıń ajıralmas huqıqı ekenligi Konstituciyamızda belgilep quyilgan.
“Bala huqıqlarınıń kepillikleri tuwrısında”gi Nızamda da jasaw huqıqı hár bir balanıń ajıralmas huqıqı bolıp tabıladı. Balalardıń turmısına qaslıq qılıw eń salmaqli jınayat ekenligi belgilengen.
Hár bir bala shańaraqta jasaw hám tárbiyalanıw, óz ata-anasın biliw, olar menen birge jasaw hám olardıń ǵamqorlıǵınan paydalanıw huqıqına iye esaplanadı. Balanıń ata-anası bolmaǵandaBalanıń ata-anası bolmaǵanda, olar ata-analıq huqıqınan juda etilgende hám de bala ata-ana qarawınan juda bolǵan basqa jaǵdaylarda onıń shańaraqta jasaw hám de tárbiyalanıw huqıqı qáwenderlik hám qáwenderlik organı tárepinen támiyinlenedi.
Bala ákesi, anası, babası, buvisi, ájaǵa -úkeleri, apa -qarındasları hám basqa aǵayınları menen kóriwiw huqıqına iye.
Ata-anasınıń nekeden ajırasıwı, nekediń haqıyqıy emes dep tabılıwı yamasa áke hám onaning basqa -basqa jasawı balanıń huqıqlarına tásir etpeydi. Áke hám ana túrli mámleketlerde jasaǵan táǵdirde de bala olar menen kóriwiw huqıqına iye. Ekstremal jaǵdaylarǵa (ustap turıw, qamawǵa alıw, qamaw, emlew shólkeminde bolıw hám basqa jaǵdaylarda ) túsip qalǵan bala óz ata-anası hám basqa aǵayınları menen nızamshılıqta belgilengen tártipte kóriwiw huqıqına iye.
Ustap turılǵan hám tutqınǵa alıwqa alınǵan balaǵa aǵayınları hám basqa shaxslar menen ushırasıwǵa balalar saqlanatuǵın orınnıń administraciyası tergewshi yamasa sorastırıwshınıń jazba ruxsatı tiykarında ruqsat beredi. Bunda, balalar qorǵawshı menen jınayat jumısın júrgiziwge juwapker bolǵan mámleket shólkemleri hám lawazımlı adamlardıń ruxsatisiz ushırasıw huqıqına iye. |
+0