Balanıń informaciya alıw huqıqı kepillikleriÓzbekstan Respublikası Konstitusiyasına muwapıq hár bir bala pikirlew, sóz hám ıqtıqat erkinshegi huqıqına iye bolıp, hár bir bala ózi qálegen informaciyanı izlew, alıw jáne onı tarqatıw huqıqına iye.
Balanıń informaciya alıw huqıqı mámleket shegaralarınan qaramastan jazba túrde yamasa ańlatıwdıń basqa usıllarında túrli informaciya hám ideyalardı qıdırıw, alıw hám tarqatıw erkinligin óz ishine aladı.
Bala huqıqları tuwrısındaǵı Konvensiyaning 13-statyasında da bala óz pikirin erkin ańlatıw huqıqına iye bolıp, bul huqıq awızsha, jazba yamasa baspa formada, balanıń qálewine kóre basqa hár qanday qural arqalı barlıq túrdegi informaciyalardı izlew, alıw hám tarqatıw erkinligin óz ishine aladı.
Insan huqıqları umumjahon deklaratsiyasınıń 19 -statyasında : “hár bir insan pikir hám olardı ańlatıw erkinshegi huqıqına iye.
Bul huqıq hesh bir tosqınsız óz pikirine ıyelew erkinligin hám de informaciya hám ideyalardı hár qanday ǵalaba xabar qural arqalı hám mámleket shegaralarınan qaramastan, izlew, alıw hám tarqatıw erkinligin óz ishine aladı”, dep belgilengen.
Soǵan kóre, hár bir bala óziniń den sawlıǵın, etikalıq hám ruwxıy jetilisiwine zıyan jetkezbeytuǵın informaciyanı alıw huqıqına iye ekenligi nızam dárejesinde bekkemlenip quyilgan.
Sonıń menen birge, usı huqıqlardı ámelge asırıw hár bir shaxsqa bólek minnetleme hám juwapkershilik júkleydi. Balanıń informaciya alıwǵa bolǵan huqıqların ámelge asırıwda hár bir balanıń qálegen informaciyanı izlew, alıw hám tarqatıw huqıqına ıyelew menen menen qatarda, ayırım sheklewler de belgilengen. Birinshiden, bala tárepinen ámeldegi konstituciyalıq basqarıw princpına qarsı qaratılǵan informaciyanı izlew, alıw hám tarqatıw qadaǵan etiledi.
Ekinshiden, balanıń psixik, etikalıq hám ruwxıy jetilisiwine unamsız tásir kórsetetuǵın informaciyanı izlew, alıw hám tarqatıw múmkin emes.
Atap aytqanda, pornografiya, shápáátsizlik hám zorlıqshılıqtı kórsetiw etiwshi, insan salawatın tómenge urıwshı, balalarǵa zıyanlı tásir kórsetiwshi hám huqıqbuzarliklar júz etiliwine sebep bóliwshi ǵalaba xabar qurallarından paydalanıw, ádebiyatlardı tarqatıw hám de filmlerdi kórsetiw qadaǵan etiledi. Tiykar:“Bala huqıqlarınıń kepillikleri tuwrısında”gi Nızam |