Balanıń qorǵawǵa bolǵan huqıqı kepillikleriBalanıń qorǵawlanishga bolǵan huqıqları sud arqalı támiyinlenedi. Sebebi sud qorǵawında bolıw huqıqı insan, onıń turmısı, erkinshegi, sha'ni, salawatı hám basqa qol qatılmas huqıqları joqarı qádiriyat bolıwın támiyinlewde zárúrli hám nátiyjeli qural esaplanadı.
Balanıń qorǵawǵa bolǵan huqıqı kepillikleri konstituciyalıq norma retinde belgilep qoyılǵan. Bunda, balanıń qorǵawǵa bolǵan huqıqı kepilliklerin támiyinlewdiń bir neshe ayriqsha tárepleri ámeldegi: Birinshiden,balanıń qorǵawǵa bolǵan huqıqın támiyinlewdiń birinshi kepilligi balanıń sud arqalı qorǵaw etiliwi bolıp tabıladı.
Bunda, hár bir balaǵa onıń huqıqları, erkinlikleri hám nızamlı máplerin sud arqalı qorǵaw, lawazımlı adamlardıń ǵayrıqonuniy háreketleri ústinen sudqa shaǵım qılıw huqıqı kepillik beriledi. Ekinshiden,nızamshılıqta balanıń qorǵawǵa bolǵan huqıqı kepilliklerin támiyinleytuǵın shaxslar belgilep quyilgan. Bunda, balanıń huqıqları, erkinlikleri hám nızamlı máplerin qorǵaw onıń ata-anası, ata-anasınıń almastırıwshı shaxslar, qáwenderlik hám qáwenderlik organı, prokuror, sud tárepinen ámelge asıriladı. Úshinshiden,ayırım jaǵdaylarda balalardıń qorǵawǵa bolǵan huqıqları jas óspirim shaxstıń ózi tárepinen ámelge asırılıwı múmkin.
Bunda, 18 jasqa yetguncha nızamǵa muwapıq tolıq mámilege uqıplı dep tán alıw etilgen (emansipatsiya) bala óz huqıqların, sonday-aq qorǵawǵa bolǵan huqıqın ǵárezsiz ámelge asırıwı hám óziniń minnetlemelerin ǵárezsiz túrde orınlawǵa haqılı bolıp tabıladı. Sud qorǵawında bolıw konstituciyalıq kepilligi, bir tárepden, hár bir balanıń tiyisli sudqa shaǵım qılıw huqıqın anglatsa, basqa tárepden, bul shaǵımdı kórip shıǵıp, oǵan nızamlı, ádalatlı hám áshkara qarar qabıllaw minnetlemein ańlatadı. Tiykar:“Bala huqıqlarınıń kepillikleri tuwrısında”gi Nızam |
+0